Kritik Tekstual lan Injil (Al-kitab)
Ing jaman awake dhewe kang ngelmiyah lan terpelajar, awake dhewe nakokake akeh kaprecayan non-ilmiah kang diduweni generasi sadurunge. Keraguan iki mligine kanggo nggo Al-kitab, Injil. Akeh saka awake dhewe kang nakokake keandalan Kl-kitab saka apa kang awake dhewe mangerteni tentange. Kepriyea, Al-kitab diserat luwih saka rong ewu taun kang rumiyin. Nanging, lawase saperangan gedhe milenium iki, ora ana mesin cithak, mesin fotokopi, utawa perusahaan penerbitan. Dadi, naskah asli disalin karo tangan, saka generasi menyang generasi. Bebarengan karo iku, basa lawas mati lan basa anyar muncul, kekaisaran diganti, lan kekuwatan anyar muncul.
Amarga naskah lugune wis suwe ilang, kepriye awake dhewe ngerti menawa apa kang awake dhewe waca dina iki ing Al-kitab yaiku apa kang sabenere diserat dening panulis lugune? Ndean Al-kitab wis diowah utawa dirusak. Ndean para panggedhe gereja, pendeta, uskup, utawa biarawan nglakoni amarga dheweke kabeh pengin ngowah pesene demi tujuwan dheweke kabeh.
Prinsip-prinsip Dasar Kritik Teks
Mesthi, pitakonan iki ditrapake kanggo kabeh tulisan kuna. Kritik Teks minangka disiplin akademik kanggo nemtokake manawa teks kuna wis owah saka komposisi asline nganti saiki, lan minangka disiplin akademik, kritik teks ditrapake kanggo kabeh tulisan kuna ing basa apa wae. Artikel iki nerangake sawetara prinsip dhasar Kritik Teks lan ditrapake ing Kitab Suci kanggo nemtokake linuwih.

Garis wektu sing nuduhake kepiye kabeh buku kuno teka ing jaman saiki
Diagram iki nuduhake conto buku sing ditulis taun 500 SM. Nanging asli iki ora langgeng, mula sadurunge bosok, ilang, utawa rusak, salinan naskah (MSS) digawe (salinan pertama). Umume, kelas profesional sing diarani juru tulis nindakake salinan. Kairing lumakune wayah, para ahli Taurat nggawe salinan (salinan kapindho lan katelu) saka salinan pertama. ing titik tinemtu, salinan kasebut dilestarekake supaya bisa ana (kasedhiya) nganti saiki (salinan katelu).
Prinsip 1: Interval Wayah Naskah

Ing diagram conto kita, ahli Taurat nggawe salinan sing isih ana ing taun 500 Masehi. Dadi iki ateges sing paling awal kita bisa ngerti bab kahanan teks mung sawise 500 AD. Mula, wektu saka 500 SM nganti 500 Masehi (ditandhani x ing diagram) mbentuk periode kahanan sing durung mesthi teks. Senajan naskah asli ditulis luwih awal, kabeh manuskrip sadurunge 500 Masehi wis ilang. Mulane, kita ora bisa ngevaluasi salinan saka periode iki.
Dadi, prinsip kapisan sing digunakake ing kritik teks yaiku ngukur interval wektu iki. Sing luwih cendhek interval iki x, luwih gedhe kapercayan kita ing pengawetan dokumen sing bener miturut wektu kita amarga periode kahanan sing durung mesthi wis suda.
Prinsip 2: Cacahing naskah kang wis ana
Prinsip kapindho kang digunakake sajrone kritik teks yaiku ngetung gunggunge naskah kang saiki ana. Conto ilustrasi ing ndhuwur nuduhake yen mung ana siji manuskrip sing kasedhiya (salinan kaping 3). Nanging, biasane, luwih saka siji salinan naskah ana saiki. Mula, luwih akeh naskah saiki, data naskah bakal luwih apik. Sejarawan banjur bisa mbandhingake salinan siji-sijine kanggo ndeleng apa lan sepira nyimpang saka siji liyane. Mula, jumlah salinan naskah sing kasedhiya dadi indikator kapindho sing nemtokake linuwih tekstual tulisan kuna.

Saiki kita duwe papat manuskrip lan luwih gampang kanggo ndeleng endi sing salah
Kritik Tekstual Tulisan-tulisan Yunani-Romawi Klasik Dibandingkan dengan Perjanjian Baru
Prinsip-prinsip kasebut ditrapake kanggo kabeh tulisan kuno. Mula, ayo mbandhingaké naskah-naskah Prajanjian Anyar karo naskah-naskah kuna liyané sing dianggep para sarjana bisa dipercaya. Tabel iki nampilake sawetara naskah sing kondhang:
Pengarang | Nalika Ditulis | Salinan paling awal | Wektu Span | # |
Caesar |
50 BC |
900 AD |
950 |
10 |
Plato |
350 BC |
900 AD |
1250 |
7 |
Aristoteles* |
300 BC |
1100 AD |
1400 |
5 |
Thucydides |
400 BC |
900 AD |
1300 |
8 |
Herodotus |
400 BC |
900 AD |
1300 |
8 |
Sophocy |
400 BC |
1000 AD |
1400 |
100 |
Tacitus |
100 AD |
1100 AD |
1000 |
20 |
Pliny |
100 AD |
850 AD |
750 |
7 |
Penulis iki minangka panulis klasik utama ing jaman kuna. Ateges, tulisan-tulisan kasebut mbentuk pangembangan peradaban saiki. Nanging, rata-rata tulisane mung diwarisake liwat 10-100 naskah. Kajaba iku, salinan paling wiwitan sing isih ana wiwit udakara 1000 taun sawise naskah asli ditulis. Kita nganggep iki minangka eksperimen kontrol amarga tulisan kasebut minangka dhasar sejarah lan filsafat. Dadi, akademisi lan universitas ing saindenging jagad nampa, nggunakake, lan mulang.
Naskah Prajanjian Anyar
Tabel ing ngisor iki mbandhingake naskah Prajanjian Anyar (Injil) nggunakake prinsip Kritik Teks sing padha. Banjur kita bakal mbandhingake karo data kontrol, kaya ing penyelidikan ilmiah.
MSS |
Nalika Ditulis |
Tanggal MSS |
Wektu Span |
John Rylan |
90 AD |
130 AD |
40 yrs |
Bodmer Papyrus |
90 AD |
150-200 AD |
110 yrs |
Chester Beatty |
60 AD |
200 AD |
140 yrs |
Kode Vatikan |
60-90 AD |
325 AD |
265 yrs |
Codex Sinaiticus |
60-90 AD |
350 AD |
290 yrs |
Nanging, tabel iki mung nyedhiyakake ringkesan ringkes babagan sawetara naskah Prajanjian Anyar sing wis ana. Jumlah manuskrip Prajanjian Anyar akeh banget nganti ora bisa didaftar ing siji tabel.
Kesaksian Wong Terpelajar
Minangka salah sawijining sarjana sing ngentekake pirang-pirang taun sinau babagan masalah iki:
“Kita duwe luwih saka 24000 salinan MSS saka bagean saka Prajanjian Anyar sing ana saiki… Ora ana dokumen kuno liyane sing wiwit nyedhaki nomer lan bukti kasebut. Yen dibandhingake, ILIAD dening Homer nomer loro kanthi 643 MSS sing isih urip “
McDowell, J. Bukti sing Nuntut Putusan. 1979. l. 40
(McDowell, J. Evidence That Demands a Verdict. 1979. p. 40)
Sawijining sarjana terkemuka ing Museum Inggris setuju karo iki:
“Para sarjana marem manawa dheweke duwe teks sejatine para panulis Yunani lan Romawi sing utama … nanging kawruh kita babagan tulisane gumantung mung sawetara MSS, dene MSS Prajanjian Anyar diitung … ewonan”
Kenyon, FG (mantan direktur British Museum) Kitab Suci lan Manuskrip Kuna. 1941 l.23
(Kenyon, F.G. (former director of British Museum) Our Bible and the Ancient Manuscripts. 1941 p.23)
Kritik Tekstual Prajanjian Anyar lan Konstantin
Kang wigati, sacacah gedhe manuskrip iki kuna banget. Tuladhane, perhatikake perangan pengantar buku kang nyalin dokumen-dokumen Prajanjen Anyar Yunani kang paling awal.
“Buku iki nyedhiyakake transkripsi saka 69 manuskrip Prajanjian Anyar sing paling wiwitan … tanggal saka awal abad kaping 2 nganti awal 4th (100-300AD) … ngemot babagan 2/3 teks Prajanjian Anyar”
Comfort, P.W. “The Text of the Earliest New Testament Greek Manuscripts”. p. 17. 2001
Bab iki wigati amarga manuskrip-manuskrip iki digawe sadurunge Kaisar Romawi Konstantin (wataraning taun 325 M). Naskah-naskah iki uga digawe sadurunge munggahe kakuwasan Gereja Katolik. Ana kang bertanya-tane apa Konstantin utawa Gereja Katolik kang ngowah teks alkitab. Awake dhewe oleh mengujine karo mbandhingake naskah-naskah saka sadurunge Konstantin (325 M) karo naskah-naskah kang digawe sabanjure. Ananging, awake dhewe nemu menawa naskah-naskah kasebut ajeg. Naskah-naskah saka, wiwit taun 200 M, padha karo naskah-naskah kang digawe sabanjure.
Dadi, Gréja Katulik utawa Konstantin ora ngowahi Alkitab. Iki dudu pratelan agama, nanging mung adhedhasar data naskah. Gambar ing ngisor iki nggambarake garis wektu manuskrip sing dadi dhasar Prajanjian Anyar saiki.

Kitab Suci modern diterjemahake saka manuskrip sing paling wiwitan, akeh saka 100-300 Masehi. Naskah-naskah sumber kasebut teka sadurunge Konstantin utawa kekuwatan agama-politik liyane, lan sadurunge jaman Nabi Muhammad SAW.
Singkaté, wektu utawa pimpinan Kristen ora tau ngrusak ide-ide lan pesan-pesan asli kang kaping kapisan dipapanake jroning tulisan-tulisan asli Al-kitab utawa Injil. Awaké dhéwé isa ngerti nèk Al-kitab saiki maca kanthi akurat apa sing ditulis penulis saka éwonan manuskrip awal sing ana ing jaman saiki. Ilmu babagan kritik teks ndhukung keandalan Al-kitab (Injil).
Aku duwe hak istimewa kanggo menehi kuliyah umum babagan topik iki ing Universitas Western Ontario ing Kanada durung suwe iki. Ing ngisor iki yaiku vidhio berdurasi 17 menit saka perangan kuliyah kang ngrembag pitakon iki.
Tegese Kritik Tekstual Al-Kitab
Dadi, apa sing bisa awake dhewe simpulake saka kene? Mesthine, paling ora jero bab kang oleh awake dhewe ukur kanthi objektif (cacahing naskah kang isih ana lan rentang wayah watara naskah asli lan naskah paling awal kang isih ana), Prajanjian Anyar (Injil) luwih didhukung tinimbang tulisan-tulisan klasik liyane. Putusan sing diajokake dening bukti bisa disimpulake kanthi kutipan ing ngisor iki:
“Suraya mamang babagan asil teks Prajanjian Anyar yaiku ngidini kabeh kuna klasik dadi ora jelas, amarga ora ana dokumen liyane ing jaman kuna sing dibuktekake kanthi bibliografi kaya Prajanjian Anyar”
Montgomery, Sajarah lan Kristen. 1971, p.29
(Montgomery, History and Christianity. 1971. p.29)
Apa sing diomongake yaiku konsisten, yen awake dhewe takon babagan linuwih Al kitab (Injil) awake dhewe uga bisa ngilangi kabeh sing awake dhewe ngerti babagan sejarah klasik ing umum – lan iki ora ana sejarawan sing nate ditindakake. Awake dhewengerti manawa teks-teks Alkitab durung diowahi kairing bergantine jaman, basa lan kekaisaran wis teka lan ilang wiwit manuskrip sing paling awal ana sadurunge kedadeyan-kadadeyan kasebut.
Contone, awake dhewengerti manawa ora ana paus utawa Kaisar Romawi Konstantin sing ngganti Injil amarga awake dhewe duwe naskah sing luwih awal tinimbang Konstantin lan para paus lan kabeh manuskrip paling awal iki ngemot crita sing padha. Manuskrip-manuskrip sing digunakake kanggo nerjemahake Injil saiki teka sadurunge jaman Nabi Muhammad SAW, lan kasunyatane negesake Injil kaya sing ditemokake ing jamane penting amarga awake dhewe ngerti mung saka naskah sing digunakake ora owah saka jamane.
Kepiye babagan variasi teks ing Quran? Ing artikel iki kita nemokake manawa variasi cilik ing teks Quran padha karo sing ana ing Kitab Suci.
Ringkesan
Singkaté, wektu utawa terjemahan ora ngrusak gagasan lan pikiran sing ditulis ing manuskrip asli Alkitab. Gagasan kasebut ora didhelikake saka kita saiki. Awaké dhéwé ngerti nèk Kitab Suci saiki njlèntrèhaké kanthi akurat apa sing ditulis déning penulisé wektu kuwi.
Nganti saiki, kita mung ndeleng kritik tekstual babagan Prajanjian Anyar – Injil. Nanging kepiye Taurat lan Zabur – kitab-kitab sing nggawe Prajanjian Lawas? Ing video 7 menit ing ngisor iki aku ngringkes prinsip-prinsip kritik teks Prajanjian Lawas.
Ngerteni babagan keandalan tekstual Al-kitab nyedyakake titik awal kang oleh awake dhewe pigunakake kanggo miwiti nyelidiki Al-kitab. Awake dhewe oleh weruh apa pitakon liya uga oleh diwangsuli. Awake dhewe uga oleh ngolehake informasi ngenani pesene. Amarga Al-kitab kandha menawa pesene yaiku Berkah Allah nggo panjenengan, kepriye menawa iku ndean bener? Ndean ana apike ngluwangno wektu kanggo nyinaoni pira-pira prastawa penting jroning Al-kitab. Panggonan kang apik kanggo molai yaiku saka perangan wiwitane.